Weekendtocht Utrechts Werelderfgoed
Let op: De fietsknooppunten in de regio Utrecht zijn recent vernieuwd. Hierdoor kan het voorkomen dat sommige routes op onze website nog niet volledig up-to-date zijn. We werken eraan om deze zo snel mogelijk aan te passen. Bedankt voor je begrip!
Maak je klaar voor een flinke tijdreis bij deze tocht die in Utrecht start. Onder het Domplein duik je in ons Romeinse verleden en kun je resten van een Romeins castellum zien. Daarna fiets je langs de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (onderdeel van het UNESCO Werelderfgoed Hollandse Waterlinies), die in het oosten van Utrecht liggen en de stad beschermden en door de Alblasserwaard en Lopikerwaard, oude poldergebieden, met veenweiden, oeverwallen, knotwilgen en boerderijen.
Drie Weekendtochten
Ga op ontdekkingsreis do…
Let op: De fietsknooppunten in de regio Utrecht zijn recent vernieuwd. Hierdoor kan het voorkomen dat sommige routes op onze website nog niet volledig up-to-date zijn. We werken eraan om deze zo snel mogelijk aan te passen. Bedankt voor je begrip!
Maak je klaar voor een flinke tijdreis bij deze tocht die in Utrecht start. Onder het Domplein duik je in ons Romeinse verleden en kun je resten van een Romeins castellum zien. Daarna fiets je langs de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (onderdeel van het UNESCO Werelderfgoed Hollandse Waterlinies), die in het oosten van Utrecht liggen en de stad beschermden en door de Alblasserwaard en Lopikerwaard, oude poldergebieden, met veenweiden, oeverwallen, knotwilgen en boerderijen.
Drie Weekendtochten
Ga op ontdekkingsreis door karakteristieke militair landschap en fiets door maar liefst vijf verdedigingslinies en 2000 jaar krijgsgeschiedenis. Tijdens drie weekendtochten van 100 tot 125 kilometer in de provincie Utrecht wisselen prachtige natuur, robuuste forten, brede rivieren en heerlijke terrassen elkaar af. Ze lopen langs fietsknooppunten en zijn daardoor makkelijk te volgen. Je trapt door een aangenaam decor van water, groen en vestingstadjes waar de sfeer van weleer hangt. Ben je na een lekker fortbiertje weer voldoende opgeladen? Dan fiets je verder langs forten, dijken, sluizen, kanalen, kazematten, groepsschuilplaatsen en grote groene gebieden die onder water gezet konden worden; een ingenieus systeem dat Nederland vroeger beschermde tegen vijandelijke troepen. Je kan de drie weekendtochten natuurlijk ook doordeweeks ontdekken. Stap op de fiets en ontdek deze oer-Hollandse verdedigingslinies.Â
De Utrechtse verdedigingslinies
Duik in het unieke verhaal van de Romeinse limes, de Oude Hollandse Waterlinie, de Grebbelinie en de Hollandse Waterlinies (Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam samen). De  weekendtochten vertellen het verhaal van 2000 jaar militaire geschiedenis. Je dompelt je onder in onze eeuwenlange strijd tegen de vijand waarin water een hoofdrol speelde. Nergens ter wereld zijn waterbeheerders namelijk zo creatief als in Nederland, waar een groot deel onder zeeniveau ligt. Dijken, dammen en sluizen houden de voeten droog, maar blijken ook handig bij het onder water zetten van een stuk land om een hindernis op te werpen voor de vijand; te diep om doorheen te waden, te ondiep om te bevaren. En zo ontstonden in de loop der eeuwen onze unieke militaire verdedigingslinies met forten, sluizen, strategisch landschap en bijzondere natuur.
Neem alvast een kijkje
Dit ga je zien
Startpunt
Viebrug
Viebrug
Utrecht
Navigeer naar startpunt
DOMunder
Een ondergrondse ontdekkingstocht naar 2000 jaar Utrecht.
DOMunder
DOMunder is de prijswinnende historische attractie onder het Domplein in Utrecht voor jong en oud. Van de Romeinen, de roemrijke middeleeuwen tot aan het herbeleven van de storm van 1674. DOMunder neemt je mee door de bewogen geschiedenis van 2000 jaar Domplein, Utrecht, Nederland en Europa. Pak de slimme zaklamp en ga op een ondergrondse ontdekkingstocht vol spannende verhalen en archeologische schatten. Ontdek het Romeinse verleden van Utrecht, evenals de roemrijke middeleeuwen. Beleef de verwoestende storm van 1674 waarbij het schip van de Domkerk instortte en het Domplein ontstond.
Utrechtse Limes
Utrecht is ontstaan én ‘geboren’ op het Domplein. In het begin van de jaartelling bouwden de Romeinen op deze plek het fort ‘Traiectum’. Het was lang onduidelijk of Utrecht echt een Romeins verleden had. Pas bij opgravingen in 1929 werden door archeoloog Van Giffen een Romeinse waterput gevonden met daarin de verkoolde resten van een katrol (nu te zien in DOMunder) en een deel van de tufstenen boog van de principia (hoofdgebouw, in depot Centraal Museum). Hiermee was het bewijs geleverd. Latere opgravingen in 1949 legde het hart en de contouren van het fort bloot. En maakte het mogelijk om 65 jaar later DOMunder te realiseren.
De meeste tastbare overblijfselen (vondsten en bouwresten) van het Romeinse verleden (van de limes) liggen verborgen in Nederland, ondergronds, in een vitrine of in een depot. DOMunder is de enige plek waar het Romeinse verleden letterlijk aanraakbaar is, zowel in de middeleeuwse kelders van Domplein 4 (gefundeerd op tufstenen Romeinse muur uit rond 200), als in de opgraving onder het Domplein, waar je praktisch de fundamenten van de via praetoria (de weg die van noord naar zuid liep door het castellum) kunt aanraken, evenals de fundamenten van de principia (het hoofdgebouw van de Romeinse commandant). Ook zijn er veel Romeinse vondsten zoals dakpannen met inspricties als EXGERINE (Ex Germania Inferiro), of honden, katten of rendier afdrukken. Ook te vinden zijn ballista’s, een bronzen spiegel, een fibula.
Het unieke is dat alles wat je in DOMunder ziet, ook daadwerkelijk onder het Domplein is gevonden. Het maakt DOMunder een ‘authentieke beleving’, waar je – na een introductie in de middeleeuwse kelders – zelf met een slimme zaklamp op zoek gaat de spannende verhalen en archeologische resten van 2000 jaar Utrecht. Daarnaast wordt met behulp van audiovisuele (licht, geluid, film) technieken de verhalen en archeologie ‘tot leven’ gebracht.
Tip: Koop vooraf een ticket voor een dag en starttijd naar keuze i.v.m. de grote belangstelling.
Rietveld Schröderhuis
Het Rietveld Schröderhuis is het meesterwerk van ontwerper Gerrit Rietveld.
Rietveld Schröderhuis
Rietveld Schröderhuis
Het Rietveld Schröderhuis is het meesterwerk van ontwerper Gerrit Rietveld.
Kromhoutkazerne en Fort Vossegat
Utrecht is vanaf de negentiende eeuw van cruciaal belang door al zijn kazernes.
Kromhoutkazerne en Fort Vossegat
Kromhoutkazerne en Fort Vossegat
Utrecht is vanaf de negentiende eeuw van cruciaal belang door al zijn kazernes.
Fort bij Rijnauwen
Neem een kijkje op Fort bij Rijnauwen in Kromme Rijn tijdens een rondleiding. Historisch interessant én als natuurgebied van grote waarde.
Fort bij Rijnauwen
Fort bij Rijnauwen
Neem een kijkje op Fort bij Rijnauwen in Kromme Rijn tijdens een rondleiding. Historisch interessant én als natuurgebied van grote waarde.
Waterliniemuseum Fort bij Vechten
In Waterliniemuseum Fort bij Vechten ontdek je van alles over de verdediging van Nederland door de inzet van water. Je wordt meegenomen in verschillende belevenissen en je kunt zelf de maquette van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in stelling brengen.
Waterliniemuseum Fort bij Vechten
Waterliniemuseum Fort bij Vechten
In Waterliniemuseum Fort bij Vechten ontdek je van alles over de verdediging van Nederland door de inzet van water. Je wordt meegenomen in verschillende belevenissen en je kunt zelf de maquette van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in stelling brengen.
Castellum Fectio
Naast Fort bij Vechten zijn de contouren van het Romeinse fort Castellum Fectio zichtbaar gemaakt
Castellum Fectio
Castellum Fectio
Naast Fort bij Vechten zijn de contouren van het Romeinse fort Castellum Fectio zichtbaar gemaakt
Fort bij 't Hemeltje
Fort bij 't Hemeltje stamt uit 1877-1881 en is het laatst gebouwde fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Fort bij 't Hemeltje
Fort ‘t Hemeltje stamt uit 1877-1881 en is het laatst gebouwde fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het verdedigde een strook grond die niet onder water te zetten was, en de spoorlijn ’s-Hertogenbosch-Utrecht. Tegenwoordig is Fort bij ’t Hemeltje voor een groot deel in gebruik als kantoorruimte voor verschillende ondernemers die actief zijn op het gebied van duurzaamheid. Ook biedt het fort onderdak aan (broed)vogels en vleermuizen.
Rondom het fort loopt een wandelroute en er is een spannende spionnenroute met leuke opdrachten voor kinderen. Daarnaast wordt het fort regelmatig opengesteld voor publiek, bijvoorbeeld tijdens Open Monumentendagen. Meer informatie: www.staatsbosbeheer.nl
Fort bij 't Hemeltje
Fort bij 't Hemeltje
Fort bij 't Hemeltje stamt uit 1877-1881 en is het laatst gebouwde fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Plofsluis
De Plofsluis of keersluis bij Jutphaas is een onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Plofsluis
De Plofsluis diende om bij oorlogsdreiging snel het Amsterdam-Rijnkanaal af te dammen om te voorkomen dat het water uit de omliggende gebieden bij inundatie via het kanaal zou wegstromen. In 1934 begon men met de bouw van het Amsterdam-Rijnkanaal, dat een verruiming en gedeeltelijke vervanging van het Merwedekanaal inhield. Door de aanleg zou een hiaat in de Waterlinie ontstaan. De Plofsluis vormde hiervoor een oplossing, die aan de ene kant het scheepvaartverkeer niet zou hinderen en aan de andere kant het kanaal snel zou kunnen afsluiten.
De Plofsluis is in principe een bijzondere keersluis, die niet toegankelijk is voor verkeer, al wordt hij blijkens het naambordje Heemstederbrug genoemd. Het is wereldwijd de enige grootschalige keersluis die door ontploffing geactiveerd wordt.[1] Wel bestaan er kleinere constructies volgens hetzelfde werkingsprincipe, de zogenaamde plofduikers.
Boven het Amsterdam-Rijnkanaal ligt een reeks van vijf betonnen compartimenten met een relatief zwakke bodem. In de bakken kon ongeveer 40.000 ton zand, grind of puin worden opgeslagen.[2] Bij oorlogsdreiging werd de bodem opgeblazen, waardoor de inhoud in het Amsterdam-Rijnkanaal zou storten. Het kanaal werd hierdoor afgesloten en het inundatiewater kon niet wegstromen.[2] De sluis is zo ontworpen, dat de zijkanten zouden blijven staan bij de ontploffing, zodat de bodem hersteld kon worden om de sluis nogmaals te gebruiken.[1] Hij is uiteindelijk nooit geactiveerd.
De sluis is ongeveer 70 meter lang, 40 meter breed en 8,5 meter hoog. De bodem lag circa 6 meter boven het kanaalpeil.[2] Het bouwwerk kent één centrale, langgerekte, afgeronde betonnen brugpijler met aan weerszijden een doorvaartopening en eveneens zware betonnen landhoofden. In 1937 werd met de bouw van deze sluis begonnen. De sluis was nog niet klaar toen de Tweede Wereldoorlog in Nederland uitbrak, maar hij is in 1942 voltooid met hulp van de Duitse bezetters.[2][1] Bij de plofsluis werden vier gietstalen koepelkazematten met afwachtingsruimte en een wanddikte van 17 centimeter gebouwd voor de verdediging van het werk.
Plofsluis
Plofsluis
De Plofsluis of keersluis bij Jutphaas is een onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Fort Jutphaas
Fort Jutphaas ligt verscholen in een groene oase in het verstedelijkte Nieuwegein. Het parkachtige terrein is voor iedereen toegankelijk.
Fort Jutphaas
Fort Jutphaas
Fort Jutphaas ligt verscholen in een groene oase in het verstedelijkte Nieuwegein. Het parkachtige terrein is voor iedereen toegankelijk.
Watertappunt Merwestein
Gratis water tappen op de hoek van Zavelwal-Vlietwal
Watertappunt Merwestein
Watertappunt MerwesteinGratis water tappen op de hoek van Zavelwal-Vlietwal
Vreeswijk
Het oude dorp is goed bewaarde historie en dat vraagt om ontdekt te worden.
Informatiepunt Fort Vreeswijk - Hollandse Waterlinies
Het informatiepunt bij Fort Vreeswijk is dé plek voor inwoners en bezoekers om meer te leren over de Hollandse Waterlinies. Het biedt een uitgebreid overzicht van toeristische hoogtepunten in de directe omgeving en is speciaal ingericht voor recreanten die Nieuwegein en Vreeswijk willen verkennen.
Informatiepunt Fort Vreeswijk - Hollandse Waterlinies
Informatiepunt Fort Vreeswijk - Hollandse Waterlinies
Het informatiepunt bij Fort Vreeswijk is dé plek voor inwoners en bezoekers om meer te leren over de Hollandse Waterlinies. Het biedt een uitgebreid overzicht van toeristische hoogtepunten in de directe omgeving en is speciaal ingericht voor recreanten die Nieuwegein en Vreeswijk willen verkennen.
Vrijstad Vianen
In Vrijstad Vianen vind je de contouren van Kasteel Batestein, ooit één van de mooiste kastelen van Nederland en bewoond door de heren Van Brederode.
Vrijstad Vianen
Vrijstad Vianen
In Vrijstad Vianen vind je de contouren van Kasteel Batestein, ooit één van de mooiste kastelen van Nederland en bewoond door de heren Van Brederode.
Stedelijk Museum Vianen
Wie meer wil weten over Vianen, de geschiedenis van de stad en het kunst- en cultuurhistorisch erfgoed is in het Stedelijk Museum Vianen aan het juiste adres.
Stedelijk Museum Vianen
Stedelijk Museum Vianen
Wie meer wil weten over Vianen, de geschiedenis van de stad en het kunst- en cultuurhistorisch erfgoed is in het Stedelijk Museum Vianen aan het juiste adres.
Fort Everdingen
Verwoeste steden, plunderingen en binnenlandse (en buitenlandse) oorlogen: elke stad en dorp heeft wel een eigen verhaal. In de 19e eeuw komt Everdingen op de Nederlandse militaire kaart te staan als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Fort Everdingen
Fort Everdingen
Verwoeste steden, plunderingen en binnenlandse (en buitenlandse) oorlogen: elke stad en dorp heeft wel een eigen verhaal. In de 19e eeuw komt Everdingen op de Nederlandse militaire kaart te staan als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Diefdijk
Je wandelt of fietst door een prachtig polderland. En af en toe stap je even af om te genieten van de kleine natuurgebiedjes onderweg.
Diefdijk
Diefdijk
Je wandelt of fietst door een prachtig polderland. En af en toe stap je even af om te genieten van de kleine natuurgebiedjes onderweg.
Fort bij Asperen
Onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie én met een Leerdams tintje…
Fort bij Asperen
Fort bij Asperen
Onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie én met een Leerdams tintje…
Ameide
Ameide is een oud historisch stadje met veel 17e eeuwse panden, gelegen aan de rivier de Lek.
Ameide
Ameide
Ameide is een oud historisch stadje met veel 17e eeuwse panden, gelegen aan de rivier de Lek.
Nieuwpoort
Nieuwpoort heeft zijn huidige vorm te danken aan het Rampjaar 1672. Omdat de dijkpost bij Ameide keer op keer in handen kwam van de Fransen, gaven de Staten van Holland de opdracht om Nieuwpoort...
Schoonhoven
Schoonhoven kent een lange historie als vestingstad. De eerste vestingwerken dateren van de veertiende eeuw. Een deel van de gracht is er nog, net als een stuk stadsmuur en de contouren van een...
Koeneschans
In het veenriviertje de Vlist ligt de Koenenschans. Dit was een ideale plek om de hoog en droog gelegen weg naar het oosten te verdedigen. Op de schans lagen aarden wallen, die in de loop van de...
Goejanverwellesluis
In het Rampjaar speelden de Goejanverwellesluis en Enkele Wierickesluis aan de Hollandsche IJssel een belangrijke rol.
Goejanverwellesluis
In het Rampjaar speelden de Goejanverwellesluis en Enkele Wierickesluis aan de Hollandsche IJssel een belangrijke rol, want deze vormden – samen met de sluis bij Nieuwerbrug aan de Oude Rijn – de inlaat tot de polder Langeweide, het smalste stuk van de Waterlinie. Op 17 juni 1672 stroomde de polder vol, en dat was net op tijd want de Franse troepen stonden al voor de – inderhaast geïnundeerde – waterlinie en hadden zelfs Oudewater veroverd. In allerijl besloot de commandant van Goejanverwelle, de graaf van Hoorne schansen en fortificaties op te werpen ter verdediging van de sluizen. Voorlopig was de waterlinie gered! Na het Rampjaar werden de schansen weer opgeruimd., maar eind 18e eeuw kwamen ze weer terug. Het bleef een belangrijke verdedigingsweg op de route naar Gouda, en daarom werd het ook bemand door een Gouds garnizoen. Aan beide zijden van de IJssel zijn nog resten van de Goejanverwelleschans in het landschap te zien. En de Goejanverwellesluis kreeg nationale bekendheid toen de Patriotten hier in 1787 prinses Wilhelmina van Pruisen een nachtje gevangen zetten in de zgn. Prinsessenboerderij.
Goejanverwellesluis
Goejanverwellesluis
In het Rampjaar speelden de Goejanverwellesluis en Enkele Wierickesluis aan de Hollandsche IJssel een belangrijke rol.
Oudewater
Oudewater maakt deel uit van de Oude Hollandse Waterlinie. Na Rampjaar 1672 kreeg de stad nieuwe vestingwerken. Die werden overbodig toen de waterlinie naar het oosten schoof en tussen Oudewater...
Stadsmuseum Oudewater
Het Stadsmuseum Oudewater is een initiatief van de Geschiedkundige Vereniging Oudewater. De vereniging bevordert de kennis en de belangstelling voor de geschiedenis van Oudewater en de aangrenzende dorpen en buurtschappen.
Stadsmuseum Oudewater
Stadsmuseum Oudewater
Het Stadsmuseum Oudewater is een initiatief van de Geschiedkundige Vereniging Oudewater. De vereniging bevordert de kennis en de belangstelling voor de geschiedenis van Oudewater en de aangrenzende dorpen en buurtschappen.
Woerden
Woerden is de hoofdstad van het Groene Hart, een vestingstad met een Romeins verleden en een echte boerenmarktstad. Het kloppend hart, waar stad en land elkaar ontmoeten, waar koeien grazen en kazen worden gemaakt.
Woerden
Woerden
Woerden is de hoofdstad van het Groene Hart, een vestingstad met een Romeins verleden en een echte boerenmarktstad. Het kloppend hart, waar stad en land elkaar ontmoeten, waar koeien grazen en kazen worden gemaakt.
Stadsmuseum Woerden
Het Stadsmuseum Woerden is gevestigd in het hart van Woerden. In dit voormalige 16de-eeuwse 'Stedehuys’ met schandpaal wisselen historie en kunst elkaar af.
Stadsmuseum Woerden
Stadsmuseum Woerden
Het Stadsmuseum Woerden is gevestigd in het hart van Woerden. In dit voormalige 16de-eeuwse 'Stedehuys’ met schandpaal wisselen historie en kunst elkaar af.
Castellum Hoge Woerd
Castellum Hoge Woerd, gelegen in Leidsche Rijn, is een nagebouwd Romeins fort.
Castellum Hoge Woerd
Castellum Hoge Woerd
Castellum Hoge Woerd, gelegen in Leidsche Rijn, is een nagebouwd Romeins fort.
Beschrijving
Deze route start bij de Viebrug (Oudegracht), bij knooppunt 31. De route komt onderweg langs een aantal TOP's waar je de route ook kunt starten. Bij deze TOP's kun je je auto goed kunt parkeren.
- 31
- 58
- 86
- 21
- 84
- 29
- 77
- 41
- 40
- 53
- 39
- 98
- 35
- 36
- 49
- 93
- 33
- 32
- 55
- 59
- 06
- 74
- 46
- 60
- 24
- 23
- 22
- 87
- 18
- 17
- 19
- 20
- 10
- 38
- 02
- 11
- 12
- 13
- 95
- 40
- 52
- 44
- 45
- 46
- 48
- 82
- 99
- 49
- 57
- 89
- 59
- 39
- 61
- 62
- 20
- 64
- 85
- 65
- 84
- 66
- 10
- 13
- 11
- 30
- 95
- 40
- 14
- 92
- 93
- 94
- 24
- 58
- 51
- 69
- 13
- 41
- 70
- 71
- 45
- 72
- 73
- 74
- 43
- 36
- 32
- 49
- 25
- 76
- 87
- 21
- 19
- 01
- 48
- 23
- 52
- 26
- 16
- 31
Kenmerken
